Tôi thường bắt đầu kinh doanh một lĩnh vực mới rất thuận lợi do có lợi thế hơn nhiều người như:
- Kiến thức kinh doanh ổn
- Học về marketing, truyền thôn
- Nắm rõ các công cụ quảng cáo
Sau đó một thời gian, tình hình kinh doanh rất thuận lợi, doanh số cao, lợi nhuận tốt. Nhưng… đến một lúc nào đó, mọi thứ đi xuống rất nhanh.
Ở giai đoạn cuối cùng, cho dù làm rất nhiều cách, tình hình kinh doanh vẫn không khả quan hơn.
Điều này lặp đi lặp lại ở nhiều lần tôi khởi nghiệp khiến cho tôi nhận ra có một lỗi sai gì đó rât sơ đẳng mà tôi vi phạm mỗi lần bắt đầu.
Đó là gì?
Trước khi nhận ra được điều đó, tôi đã gặp và nghe nhiều câu chuyện kinh doanh thành công từ những người bạn, người quen của bạn.
Điểm chung ở những mô hình này là: lĩnh vực kinh doanh không mới mẻ, không đột phá, đa số mọi người “làm” trong những lĩnh vực rất truyền thống như may mặc, đồ ăn, nhà nghỉ – khách sạn, v.v.v…
Một số người thậm chí không rành về online marketing hay quảng cáo.
Tưởng như việc kinh doanh đó rất bình thường nhưng khi xét kỹ lại, chính việc lựa chọn lĩnh vực / sản phẩm kinh doanh đã “mở đường” có sự phát triển về sau.
Cụ thể như sau:
Một người quen bán những bộ đồ dạng ký giả dành cho nữ giới công sở. Đây là một thị trường ngách, mẫu mã không cần quá nhiều vì thường cần sự đơn giản để phù hợp với môi trường công việc. Lợi nhuận của một bộ tương đối lớn, cạnh tranh không cao, nhưng cái hay ở đây chính là: một người có thể mua nhiều bộ (để mặc cho cả tuần), một người đã mua có khả năng giới thiệu khách hàng mới và có hành vi mua theo nhóm (đồng phục cho cả cơ quan).
Nếu ban đầu nhìn sơ lược về sản phẩm tôi sẽ không đánh giá cao vì nó chả có gì đột phá. Tuy nhiên bằng trải nghiệm gần đây, tôi thấy mô hình này nó quá hay. Nó sẽ hạn chế sự phụ thuộc 100% vào quảng cáo và luôn có tiềm năng để gia tăng quy mô doanh số theo thời gian.
Còn các mô hình khác ở các lĩnh vực khác từ những người quen của tôi nữa. Nhưng tóm gọn lại thì vẫn là những ý trên.
Còn tôi thì sao?
Khi tôi lựa chọn một lĩnh vực, sản phẩm để kinh doanh tôi thường:
- Ưu tiên cho sự mới mẻ, trend, độc đáo, chưa ai làm
- Quá thần thánh vai tròn của marketing, quảng cáo
- Sơ sài về chất lượng của sản phẩm
- Không xét đến các đòn bẩy mở rộng quy mô doanh thu và đòn bẩy phát triển
Nên sau một thời gian, thực tế tôi gặp phải khi kinh doanh:
- Thị trường hết hot, doanh thu từ khách hàng mới giảm
- Khách hàng quay lại mua ít và không giới thiệu cho người quen (do chất lượng sản phẩm không tốt)
- Không bán theo nhóm được nên doanh thu không cao
- Phụ thuộc hoàn toàn vào quảng cáo do không có truyền miệng (áp lực ngày càng lớn do chi phí quảng cáo tăng, nhu cầu giảm, thị trường tăng cạnh tranh)
- Sau cùng khi không trụ nỗi tôi phải đi tìm lĩnh vực khác
Và có thể lựa chọn mới của tôi lại lặp lại những điều trên nếu tôi không nhận ra sai lầm cốt lõi: lựa chọn sai lầm.
Với kiểu lựa chọn mô hình kinh doanh như tôi thì chỉ được một cái hay là: thu lãi trong thời gian ngắn hay chính là không mất nhiều thời gian gây dựng ban đầu.
Nếu lựa chọn những lĩnh vực bền vững, cần nhiều thời gian, nỗ lực hơn để gầy dựng mỗi ngày. Vì thế nên nó cũng bền vững hơn.
Nhưng ta không thể cứ bôn ba như vậy mãi. Cứ hăng hái làm, hăng hái khởi nghiệp rồi lại hăng hái bắt đầu lại thì sẽ lãng phí rất nhiều thời gian trong khi thế mạnh của bản thân ngày càng yếu đi.
Do đó tôi nghĩ sáng suốt nhất vẫn là nên đầu tư cho một lĩnh vực bền vững. Hiện tại tôi vẫn có thể kiếm tiền từ một dự án “ngắn hạn” nhưng tôi biết theo quy luật sắp đến thời điểm nó suy giảm, yếu ớt. Coi như nó sẽ là nhánh củi nhóm lò. 😀
Tóm lại là,
Có một số yếu tố cần suy xét nếu quyết định ý tưởng kinh doanh theo cá nhân tôi:
- Quy mô thị trường có thể gia tăng trong tương lai hay không
- Người ta có mua lại không, chu kỳ mua bao lâu
- Người ta có giới thiệu bạn bè, người quen không
- Người ta có mua theo nhóm không
- Có mở rộng thêm các sản phẩm liên quan được không
- Không cần chạy quảng cáo thì có bán được không
Đúng là cưới vợ cái suy nghĩ trưởng thành hơn thật :D. Dù sao tôi vẫn lạc quan và vẫn đang tìm kiếm một dự án kinh doanh để dồn tâm huyết cho giai đoạn này. Nhưng tôi không muốn làm với tư duy như trước và tôi sẽ lựa chọn thật kỹ để nó thực sự là một dự án bền vững thể hiện sự trưởng thành của tôi.